Nagłe zatrzymanie krążenia (NZK) to stan zagrażający życiu, w którym dochodzi do zatrzymania mechanicznej czynności serca. Gdy serce przestaje pompować krew, ciało zostaje pozbawione tlenu, co prowadzi do szybkiego uszkodzenia mózgu i innych narządów. Bez natychmiastowej interwencji, NZK jest zazwyczaj śmiertelne.
Jak rozpoznać nagłe zatrzymanie krążenia?
Objawy NZK:
Brak reakcji na bodźce: Osoba dotknięta NZK nie reaguje na wołanie, potrząsanie ani inne formy stymulacji.
Brak wyczuwalnego tętna: Po przyłożeniu palców do tętnicy (najczęściej szyjnej lub promieniowej) nie wyczuwa się pulsu.
Bezdech lub oddech agonalny: Osoba nie oddycha lub ma bardzo słaby, nieregularny oddech, często opisywany jako oddech agonalny.
Dlaczego NZK jest tak niebezpieczne?
Serce jest głównym organem odpowiedzialnym za pompowanie krwi, która dostarcza tlen i składniki odżywcze do wszystkich komórek ciała. Gdy krążenie krwi ustaje:
- Mózg zaczyna cierpieć z powodu niedotlenienia już po kilku sekundach, co może prowadzić do trwałego uszkodzenia w ciągu kilku minut.
- Inne narządy również są narażone na uszkodzenie z powodu braku tlenu i składników odżywczych.
Pierwsza pomoc przy NZK: Resuscytacja Krążeniowo-Oddechowa (RKO)
Jedynie natychmiastowe podjęcie resuscytacji krążeniowo-oddechowej (RKO) daje choremu szansę na przeżycie. RKO to zestaw technik mających na celu przywrócenie krążenia krwi i oddychania, zanim dojdzie do nieodwracalnych uszkodzeń.
Kroki do wykonania RKO:
Sprawdzenie stanu poszkodowanego:
- Czy osoba jest przytomna?
- Czy reaguje na bodźce?
- Czy oddycha normalnie?
Zawiadomienie służb ratunkowych: Jeśli osoba jest nieprzytomna i nie oddycha normalnie, natychmiast zadzwoń na numer alarmowy (w Polsce 112) i poproś o pomoc. Poinformuj operatora o sytuacji i postępuj zgodnie z jego instrukcjami.
Rozpoczęcie RKO:
- Uciśnięcia klatki piersiowej: Uklęknij obok poszkodowanego. Umieść ręce na środku klatki piersiowej i zacznij uciskać na głębokość około 5-6 cm, w tempie około 100-120 uciśnięć na minutę.
- Oddechy ratownicze: Po wykonaniu 30 uciśnięć, udziel 2 oddechów ratowniczych. Zatkaj nos poszkodowanego, szczelnie obejmij usta i wdmuchnij powietrze, obserwując uniesienie się klatki piersiowej. Kontynuuj cykle 30:2.
Użycie defibrylatora (AED): Jeśli w pobliżu jest dostępny automatyczny defibrylator zewnętrzny (AED), włącz go i postępuj zgodnie z poleceniami głosowymi urządzenia. AED analizuje rytm serca i, jeśli to konieczne, dostarcza impuls elektryczny, który może przywrócić normalną pracę serca.
Dlaczego szybka interwencja jest kluczowa?
Szybka i skuteczna interwencja w postaci RKO i użycia AED zwiększa szanse na przeżycie i zmniejsza ryzyko trwałych uszkodzeń mózgu oraz innych narządów. Każda minuta bez czynności ratunkowych zmniejsza szanse na przeżycie o 10-12%.
Podsumowanie
Nagłe zatrzymanie krążenia jest stanem zagrażającym życiu, który wymaga natychmiastowej interwencji. Rozpoznanie objawów NZK i szybkie podjęcie resuscytacji krążeniowo-oddechowej oraz użycie defibrylatora mogą uratować życie. Każdy z nas powinien znać podstawy RKO, ponieważ w sytuacji nagłej może to zdecydować o czyimś życiu. Pamiętaj, aby regularnie odnawiać swoją wiedzę i umiejętności z zakresu pierwszej pomocy, uczestnicząc w szkoleniach i kursach.